DAĞ YÖRESİ ORMAN KÖYLERİNDE MAKTA (Madda) UYGULAMASI

DAĞDER HABER
9 0

Makta!

Yöremizdeki söyleniş şekliyle “matta veya madda”

Makta kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir. Anlamı ise “kesme, kesilen yer, kesinti yapılan yer” anlamlarına gelmektedir.

Bu kelime yöremizde “kesim sınırları belirlenmiş ormanlık alanda köylülerin hep beraber yaptıkları ağaç kesim işini” ifade etmek için kullanılır.

Makta, genelde koru alanı içinde yetişen veya doğal ortamla büyüyen aynı yaş gurubundaki ağaçların tensiline (gençleştirmesine) dönük bir işlemdir. Biyolojik, teknik, ekonomik ve politik açılardan orman için gerekli bir işlemdir.

Düzensiz ve keyfi orman kesimiyle ortaya çıkacak zararı bu yolla en aza indirip, planlı, bilinçli ve bir gayeye dönük olarak kesim işlemi yapılmış olur.

Amenajman politikası gereğince kesim alanının tespitini Orman İşletme Müdürlükleri yapar. Ormanlık alanda yapılan sayım, ölçüm ve değerlendirme sonucunda kesim yapılacak meşcereliğin sınırları tespit edilir.

Bu kesim işi orman köylülerinin bildiği bir kışlık odun tedarik biçimidir.

Köylülerimizin el birliğiyle yaptıkları işlerin başında gelir. Belki de odun ihtiyacını karşılamaktan daha mühim olan tarafı, ortak iş yapma becerimize ve dayanışma ruhumuza olan katkısıdır.

Öyle ki yaşlısı genci seferber olup sabahın köründe hep beraber yollara düşerler. Eline baltasını, tara’sını, kesme motorunu, çayını, çaydanlıklarını, tenceresini, ekmeğini,  azık torbasını alan ormana kesim alanına doğru yola koyulur. Genelde traktörler ve binek hayvanlarıyla kesim alanına gidilir.

Muhtarın nezaretinde yapılan ayaküstü toplantı sonucunda iş bölümü ve planlama yapılarak kesim alanına dağılınır. Kesim işi alanın büyüklüğüne, arazinin yapısına ve kesim yapan kişi sayısına göre değişmekle beraber yaklaşık bir hafta sürer.

Bu süre boyunca öğlen yemekleri ortak yer sofralarında beraberce yenilir. Herkes getirdiği yemeği ortaya koyar. Sofraların kurulumu, hazırlanması ve toplanması genelde yaşça küçüklerin işidir.

Belirli saatlerde namaz ve çay için mola verilir. Yine çaylar hep beraber yapılan sohbetler eşliğinde içilir. Burada yaş hiyerarşisine göre çay yapım ve dağıtım hizmeti yapılır. En küçükler bardakları yıkamak ve su dağıtmak suretiyle toplumsal hayatta rol almayı öğrenmeye başlar.

Edilen sohbetler, söylenen türküler ve yapılan şakalaşmalarla gençler “adam ağzı” öğrenir.   

Kesim bittikten sonra elde edilen odunlar traktörlere yüklenir ve köyde belirlenen meydana getirilir. Burada odunlar ster halinde dizilir. Kesime katılan aile adedince eşit şekilde sterlere ayrılır. Genelde kura yöntemiyle paylaşım yapılır.

Artan odun sterleri ise ücret mukabilince isteyene veya kesim işine katılmayanlara satılır.  

Makta (madda) işi bize neyi öğretir?

Evvele kamuya ait ortak bir menfaatin (ormanın) adil ve eşit miktarda paylaşımını öğretir.

Hak iddia edebilmenin yolu “emek vermektir”. Bir menfaatten pay isteyenin emek vermesi gerektiğini bize öğretir.

Birlik ve beraberlik ruhumuza katkısı ise hiçbir şeyle ölçülemez. Aynı zaman diliminde, aynı amacı gerçekleştirmek için ortak çalışma yapabilmeyi öğreniriz.

Emekte ve yemekte müşterek hareket ederiz. Çayımızı aynı dost meclisinde içer, aynı ruh ve gönül ile sohbetimizi yaparız.

Aramızda oluşan hukuk ile dostluk bağlarımızı güçlendiririz.

Bize düşen işlere ve bize düşen paya razı olmayı öğreniriz

Köyümüze ait araziyi, ormanı öğreniriz. İşlerin nasıl yapıldığını büyüklerimizden görerek öğreniriz.

Ve elbette toplum olma bilincimizi güçlendiririz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Next Post

KELES'TE çoban köpeklerinin kovaladığı ayılar ağaca sığındı - İZLE

Keles Düvenli köyünde hayvan otlatan çoban Muhammet Yılmaz, 3 tane ayı ile karşılaştı. Ayı saldırısından korkan çoban yanında bulunan çoban köpeklerinin devreye girmesiyle rahat bir nefes aldı. Köpeklerin kovaladığı 3 tane ayı çam ağacına çıkarak sığındı. Bursa’da çoban köpeklerinin kovaladığı ayılar ağaca sığındı – Köpeklerin uzun süre altında havlamasıyla korkuya kapılan […]

Dagder.org.tr'yi ziyaret ettiniz mi?

http://dagder.org.tr/